Ή πώς να λύσεις τις διαφωνίες αποτελεσματικά.

Οι ανθρώπινες σχέσεις -λένε- πως είναι απλές. Πως είναι 1+1=2. Και τότε γιατί μοιάζουν τόσο περίπλοκες; Προσωπικά θεωρώ πως, όταν έχεις να κάνεις με έναν άλλον άνθρωπο, πρέπει να προσέχεις κάποια πράγματα αλλά, κυρίως, να λαμβάνεις υπόψη ότι είναι αδύνατο να σκεφτόμαστε όλοι το ίδιο. Όλοι μας είμαστε διαφορετικοί και τόσο υπέροχα μοναδικοί.
Υπάρχει η μαγική συνταγή για επιτυχημένες σχέσεις; Ποιο είναι το μυστικό συστατικό; Πότε μπαίνει το αλατοπίπερο; Πού χαλάει η σούπα;
Τα ερωτήματα αυτά, λίγο-πολύ, μας έχουν απασχολήσει όλους σε κάποια φάση της ζωής μας. Έτσι, μετά από μελέτη χιλιάδων ζευγαριών, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα εξής 6 σημεία στα οποία πρέπει να δίνουμε βάση, ώστε να διατηρήσουμε μια υγιή σχέση. Αυτά είναι:
Προσοχή στο πώς ξεκινάμε δύσκολες συζητήσεις
Προσοχή στο πώς διαχειριζόμαστε τις διαφωνίες
Αποφυγή του "φαινόμενου της χιονιστιβάδας"
Να δίνουμε σημασία στη γλώσσα του σώματός μας
Τι κάνουμε όταν η κουβέντα παίρνει το λάθος δρόμο
Να μην μένουμε στάσιμοι σε παλιές, κακές αναμνήσεις
Πάμε να τα δούμε αναλυτικά.
1. Προσοχή στο πώς ξεκινάμε δύσκολες συζητήσεις
Τα πρώτα τρία λεπτά μιας συζήτησης είναι και ένας οιωνός για το πώς αυτή θα τελειώσει. Έτσι, όταν μια συζήτηση ξεκινά επιθετικά, πολύ πιθανό να τελειώσει με τον ίδιο τρόπο. Αντίθετα, αν μια συζήτηση ξεκινήσει ήρεμα, θα συνεχίσει με πιο ήπιο και θετικό τρόπο.
Μια επιθετική εισαγωγή σε μια κουβέντα μπορεί να μοιάζει κάπως έτσι: "Ποτέ δεν με βοηθάς στο σπίτι," ή "Ασχολείσαι συνέχεια με το τηλέφωνό σου!" Τα στοιχεία που την κάνουν να μοιάζει επιθετική μπορεί να είναι, εκτός από τον τόνο και το ύφος της φωνής, το ότι απευθυνόμαστε στον άλλο χρησιμοποιώντας το δεύτερο πρόσωπο (εσύ) καθώς και λέξεις απόλυτες όπως, για παράδειγμα: πάντα, ποτέ, μια ζωή, κλπ. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ήπιους χαρακτηρισμούς, επικεντρώνοντας τη συζήτησή μας στο πώς νιώθουμε εμείς. Για παράδειγμα: "Αισθάνομαι παραμελημένος/παραμελημένη όταν σε βλέπω να ασχολείσαι τόσες ώρες με το τηλέφωνό σου."
Επίσης πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν είναι όλες οι ώρες ίδιες. Το να ξεκινήσουμε μια συζήτηση όταν ο άλλος δεν είναι σε θέση να ακούσει -για τον οποιονδήποτε λόγο- είναι κάτι που θα έπρεπε να αποφεύγεται. Καλύτερα, αν σκοπεύουμε να μιλήσουμε για κάτι που μας απασχολεί, να ρωτήσουμε το συνομιλητή μας αν είναι σε θέση κι αν έχει διάθεση να μας ακούσει. Αν μας πει όχι, μπορούμε να του πούμε ότι θέλουμε να συζητήσουμε κάτι και να του δώσουμε την ευκαιρία να μας πει πότε μπορεί να μας ακούσει για λίγη ώρα.
Συνήθως, μια δύσκολη συζήτηση ξεκινά επιθετικά όταν χρησιμοποιούμε σκληρή κριτική, κάτι που μας φέρνει στο επόμενο σημείο που πρέπει να προσέχουμε.
2. Προσοχή στο πώς διαχειριζόμαστε τις διαφωνίες
Υπάρχουν τέσσερα στοιχεία τα οποία, αν αποτελέσουν μέρος της διαφωνίας, τότε αυτή είναι καταδικασμένη να μην έχει το αποτέλεσμα που θέλουμε.
Σκληρή κριτική: Άλλο κριτική, άλλο παράπονο. Όταν κάνουμε σκληρή κριτική φέρνουμε στο προσκήνιο στοιχεία του χαρακτήρα του συνομιλητή μας που θεωρούμε άσχημα τα οποία χρησιμοποιούμε εναντίων του. Είναι καλύτερο να επικεντρωνόμαστε στο θέμα που μας απασχολεί, χωρίς να κάνουμε προσωπική επίθεση.
Άμυνα: Όταν ξεκινάμε να αμυνόμαστε για να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας, φτάνουμε στο σημείο να πλατειάζουμε προσπαθώντας να εξηγηθούμε, να δικαιολογηθούμε και να αντικρούσουμε τα επιχειρήματα του συνομιλητή μας, χωρίς όμως να ακούμε προσεκτικά τι είναι αυτό που μας λέει. Αν πλατειάσουμε, κινδυνεύουμε να πέσουμε στην παγίδα του να αραδειάσουμε επιχειρήματα που ουδεμία σχέση έχουν με το παράπονο το οποίο θέλει να μας εκφράσει ο συνομιλητής μας. Καλύτερα να τον ακούσουμε και να εστιάσουμε ακριβώς σε αυτά που λέει και νιώθει.
Χτίσιμο τοίχου: Όταν χτίζουμε τοίχο, τότε δεν είμαστε διαθέσιμοι. Σαν να μας περιβάλλει ένας πέτρινος τοίχος με αποτέλεσμα να μην ακούμε τι μας λέει ο συνομηλητής μας. Αποσυντονιζόμαστε και χάνουμε την ουσία της συζήτησης. Ας θυμόμαστε ότι ο συνομιλητής μας εκείνη τη στιγμή θέλει να μας εκφράσει κάποια παράπονα τα οποία οφείλουμε να ακούσουμε, όπως θα θέλαμε να κάνει κι εκείνος σε αντίστοιχη περίπτωση.
Ασέβεια: Όπως η σκληρή κριτική, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό. Όταν δεν σεβόμαστε το συνομιλητή μας και τον μειώνουμε, μπαίνουμε σε νερά συναισθηματικού εκβιασμού, πράγμα που ποτέ δεν βγαίνει σε καλό.
3. Αποφυγή του "φαινόμενου της χιονιστιβάδας"

Υπάρχουν δύο τύποι του "φαινόμενου της χιονοστιβάδας" σε μια διαφωνία. Ο ένας είναι να ξεκινάμε τη συζήτηση για να εκφράσουμε ένα παράπονο και να καταλήγουμε να διαφωνούμε για πράγματα που, ναι μεν μας ενοχλούν, αλλά δεν είναι επί του παρόντος. Όπως η χιονοστιβάδα ξεκινά από μια μικρή ποσότητα χιονιού στην κορυφή ενός βουνού και καταλήγει τεράστια στη βάση του. Για παράδειγμα, θέλουμε να μιλήσουμε για την βοήθεια που θα επιθυμούσαμε να έχουμε στο σπίτι, την οποία δεν έχουμε, και η κουβέντα παίρνει περίεργες διαδρομές, που μας περνάει από θέματα όπως οικονομικά και γιατί σε εκείνες τις διακοπές τότε φάγαμε σε εκείνη την ταβέρνα και όχι στην άλλη που είχαμε προτείνει εμείς.
Για να αποφύγουμε κάτι τέτοιο, χρειάζεται να σκεφτούμε καλά πριν ξεκινήσουμε μια συζήτηση: τι μας απασχολεί στα αλήθεια; Είναι όντως ο βαθμός στον οποίο δεχόμαστε βοήθεια στο σπίτι ή συμβαίνει κάτι άλλο; Επίσης, θέματα που μας απασχολούν πρέπει να συζητώνται και να λύνονται, αλλιώς μπαίνουν απλά κάτω από το χαλί.
Μια άλλη μορφή του φαινομένου είναι όταν οι διαφωνίες είναι συχνές και διαρκείας. Η ένταση συσσωρεύεται και μεγαλώνει ανεξέλεγκτα. Το αποτέλεσμα είναι το σώμα μας να εκκρίνει όρμονες που συνδέονται με το στρες και αντιδράει με το μηχανισμό: "Μάχη, Φυγή, Πάγωμα ή Παραίτηση". Αυτό μας εμποδίζει από το να έχουμε μια εποικοδομητική κουβέντα η οποία θα επιλύσει τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουμε.
Χρειάζεται χρόνος ανάμεσα στις διαφωνίες. Παράλληλα, χρειάζεται χρόνος και στη διάρκεια μιας διαφωνίας. Ζευγάρια που κάνουν ένα διάλειμμα για να ηρεμήσουν όταν ο διάλογος ξεφεύγει, μπορούν να λύσουν τα θέματά τους πιο αποτελεσματικά. Επίσης, όταν τα θέματα λύνονται γρήγορα και αποτελεσματικά δεν υπάρχει λόγος για επανάληψη της κουβέντας. Προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι ο ήρεμος και ειλικρινής διάλογος και η διάθεση να ακούσουμε τι μας λέει ο συνομηλιτής μας, χωρίς να διακόπτουμε και χωρίς να προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε τα λεγόμενά του.
4. Να δίνουμε σημασία στη γλώσσα του σώματος

Η αποκωδικοποίηση της γλώσσας του σώματος είναι μια διαδικασία που γίνεται αυτόματα. Ασυναίσθητα, τα σήματα που λαμβάνουμε από τη στάση του σώματος του συνομιλητή μας, μας περνάει μηνύματα για το πώς νιώθει τα οποία εμείς μετά μεταφράζουμε σε προθέσεις. Όχι μόνο στη διάρκεια μιας διαφωνίας, αλλά και γενικότερα, η γλώσσα του σώματος περνάει τα μηνύματά της στη σχέση: Νιώθουμε ασφάλεια; Νιώθουμε αγάπη; Έχουμε απειλητική διάθεση;
5. Τι κάνουμε όταν η κουβέντα παίρνει το λάθος δρόμο
Κακά τα ψέμματα, κάθε σχέση έχει τα προβλήματά της, τα οποία χρειάζεται να λύσει. Συχνά αυτή η προσπάθεια καταλήγει σε διαφωνία. Οι υγιείς σχέσεις καταφέρνουν πιο εύκολα να επαναφέρουν μια κουβέντα που πάει να εξελιχθεί σε τσακωμό. Επίσης, αποδέχονται την προσπάθεια του άλλου για επανόρθωση. Τι κάνουμε, όμως, όταν η κουβέντα ξεφεύγει και πάει να βγει εκτός ελέγχου;
Ένα παράδειγμα:
- "Να σου πω, μπορούμε να το πάρουμε από την αρχή; Νιώθω ότι αυτή η συζήτηση δεν θα μας βγάλει πουθενά, φοβάμαι πως θα τσακωθούμε και δεν θέλω" (προσπάθεια επαναφοράς)
- "Είσαι με τα καλά σου; Αυτό αποκλείεται, όσα είπες δεν γίνεται να τα πάρεις πίσω τώρα!" (απόρριψη προσπάθειας επαναφοράς)
ή
- "Να σου πω, μπορούμε να το πάρουμε από την αρχή; Νιώθω ότι αυτή η συζήτηση δεν θα μας βγάλει πουθενά, φοβάμαι πως θα τσακωθούμε και δεν θέλω" (προσπάθεια επαναφοράς)
- "Συμφωνώ. Ας το πάρουμε από την αρχή. Νομίζω ότι θα ήταν καλό να κάνουμε ένα διάλειμμα για κανένα εικοσάλεπτο και να συνεχίσουμε μετά, τι λες;" (αποδοχή προσπάθειας επαναφοράς)
6. Να μην μένουμε στάσιμοι σε παλιές, κακές αναμνήσεις
Όταν βλέπουμε τη σχέση μας μέσα από ένα φίλτρο αρνητισμού, που επικεντρώνεται σε όλα όσα πηγαίνουν στραβά, είναι πολύ πιθανό να κλέβουμε από τον εαυτό μας τις όμορφες στιγμές, που τόσο πολύ αξίζει να ζήσουμε. Αναλώνουμε χρόνο και ενέργεια στο να συζητάμε ξανά και ξανά τα προβλήματα και δεν αφιερώνουμε αντίστοιχη ενέργεια στο να επισημαίνουμε τα θετικά. "Αυτό το μήνα πέρασα πολύ καλά μαζί σου...κρίμα που κατά τα άλλα η σχέση μας είναι χάλια" είναι ένα απλό παράδειγμα τέτοιας σκέψης.
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια μιλάνε και για τις όμορφες πλευρές τις σχέσης τους. Αναπολούν τις όμορφες στιγμές, μιλάνε ξανά για τη στιγμή που γνωρίστηκαν, για τις διακοπές που είχαν περάσει τέλεια και για όσα λατρεύουν ο ένας στον άλλο. Όταν τα πράγματα ζορίζουν, καταφέρνουν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες με γνώμονα όλα τα θετικά: "Αυτός ο μήνας ήταν δύσκολος...αλλά έχουμε περάσει τόσο καλά μαζί όλα αυτά τα χρόνια. Είμαι σίγουρη ότι θα τα ξεπεράσουμε όλα."
Στο τέλος όλα έχουν να κάνουν με εμάς
Για να χτίσουμε υγιείς σχέσεις, το μυστικό συστατικό είναι ένα: η υγιής σχέση με τον εαυτό μας. Χρειάζεται να έχουμε επίγνωση των λόγων και των πράξεών μας και να είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας όταν κάνουμε λάθος. Τα λάθη είναι ανθρώπινα, άρα και αναπόφευκτα. Το να αναγνωρίζουμε τι πηγαίνει στραβά θα μας βοηθήσει και στο να το φέρουμε ξανά στον ίσιο δρόμο.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ: η όποια αναδημοσίευση του κειμένου ή μέρος αυτού χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση της συγγραφέως.
Comments